Ο Κανονισμός EMAS και τα πλεονεκτήματα από την εφαρμογή του στις Κυπριακές Εταιρείες/Οργανισμούς
Type:
Period:
Articles
*της Χρυσταλλένης Παπαδοπούλου
Η έντονη ευαισθητοποίηση των πολιτών για τα περιβαλλοντικά θέματα παράλληλα με τις νομοθετικές απαιτήσεις, με τις οποίες καλούνται να συμμορφωθούν ορισμένες κατηγορίες Εταιρειών/Οργανισμών, έχουν ωθήσει τις Κυπριακές εταιρείες/οργανισμούς να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης. Ο βασικότερος λόγος που συμβάλει τα μέγιστα στην εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος είναι τα οφέλη που θα αποκομίσει μια εταιρεία/οργανισμός, από την εφαρμογή τέτοιου συστήματος.
Ένα από τα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης που εφαρμόζεται από τις Κυπριακές εταιρείες/οργανισμούς είναι το σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου ή ο Κανονισμός EMAS (από την σύντμηση του Eco – Management and Audit Scheme). Το σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου επιτρέπει σε όλες τις εταιρείες/οργανισμούς να αναλάβουν τη δέσμευση ότι θα αξιολογούν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις, αλλά και να τις βελτιώνουν.
Ο Κανονισμός EMAS αναπτύχθηκε το 1993 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώ τέθηκε πρώτη φορά σε εφαρμογή το 1995 και αναθεωρήθηκε δύο φορές, το 2001 με την έκδοση του Κανονισμού 761/2001 (EMASII) και το 2009 με την έκδοση του Κανονισμού 1221/2009 (EMASIII). Με την πρώτη αναθεώρηση του Κανονισμού εισήχθηκε το Διεθνές Πρότυπο ISO 14001 στον Κανονισμό, ενώ με τη δεύτερη αναθεώρηση καθιερώθηκαν αρκετά νέα στοιχεία που βελτιώνουν την εφαρμογή και την αξιοπιστία του συστήματος.
Ο Κανονισμός EMAS, μπορεί να εφαρμοστεί σε εθελοντική βάση από κάθε εταιρεία/οργανισμό, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως μεγέθους και δραστηριότητας. Είναι ανοιχτό στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου αλλά και σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, έχει χαρακτηριστεί ως το πιο αξιόπιστο και δυναμικό σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης στην αγορά, αφού περιλαμβάνει τόσο τις απαιτήσεις του διεθνούς ΠροτύπουISO 14001,όσο και πρόσθετη εισαγωγή επιπλέον απαιτήσεων.
Ο Κανονισμός θέτει αυστηρές απαιτήσεις για την αξιολόγηση και μέτρηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων και τη συνεχή βελτίωσή τους. Επιπρόσθετα, απαιτεί πλήρη συμμόρφωση της εταιρείας/οργανισμού με τη νομοθεσία, την εμπλοκή των εργαζομένων και τη χρήση βασικών περιβαλλοντικών δεικτών, ώστε να μπορεί να υπάρχει σύγκριση χρονική, αλλά και σύγκριση ανά τομέα δραστηριοποίησης. Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες στο κοινό μέσω της δημοσιοποίησης μιας περιβαλλοντικής δήλωσης που συντάσσει η εταιρεία/ οργανισμός και μέσω της εγγραφής της σε ένα ενιαίο μητρώο. Η εγγραφή αυτή πραγματοποιείται από την αρμόδια δημόσια αρχή μετά από έλεγχο που τυγχάνει ηεταιρεία/οργανισμός από διαπιστευμένο περιβαλλοντικό επαληθευτή.
Με την εφαρμογή ενός συστήματος οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου,μια εταιρεία/οργανισμός μπορεί να βελτιώσει τόσο τις περιβαλλοντικές του όσο και τις οικονομικές του επιδόσεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της λειτουργίας ενός συστηματικού πλαισίου μέσα από το οποίο θα καταμετρούνται, θα παρακολουθούνταικαι θα βελτιώνονται οιπεριβαλλοντικές επιδόσεις μιας εταιρείας/οργανισμού. Η αποτελεσματικότερη καταμέτρηση και παρακολούθησητων πόρων όπως τα καύσιμα, ο ηλεκτρισμός και το νερόαλλά και η ορθολογιστική διαχείριση των αποβλήτωνσυμβάλλει στην καλύτερη αξιοποίησή τους με αποτέλεσμα τη μείωση του λειτουργικού κόστους.
Το δεύτερο σημαντικό όφελος από την εφαρμογή του Kανονισμού EMAS είναι η καλύτερη διαχείριση των κινδύνων μέσω της προσεκτικής εξέτασης των λειτουργικών διαδικασιών που εφαρμόζονται σε μια εταιρεία/οργανισμό. Η αποδοτικότερη διαχείριση των κινδύνων και η μείωση των αρνητικών συμβάντων επιφέρει άμεσα οικονομικά οφέλη και αυξάνει την εμπιστοσύνη ανάμεσα στις εταιρείες/οργανισμούς και στις ρυθμιστικές αρχές. Μια από τις απαιτήσεις του Kανονισμού EMAS όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω είναι η συμμόρφωση με την Εθνική και Διεθνή νομοθεσία για το περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο κίνδυνος επιβολής προστίμων. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να δοθούν κανονιστικές ελαφρύνσεις.
Το τρίτο πλεονέκτημα που επιφέρει η εφαρμογή του Kανονισμού EMAS είναι η αύξηση της αξιοπιστίας, της διαφάνειας και της βελτίωσης της εικόνας της εταιρείας/οργανισμού απέναντι στους πελάτες της/του, στους συνεργάτες της/του, στην κοινωνία και στις Αρμόδιες Αρχές. Οι επικυρωμένες περιβαλλοντικές δηλώσεις και το λογότυπο του EMAS δύναται να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία μάρκετινγκ, τα οποία θα αυξήσουν τις επιχειρηματικές ευκαιρίες στις αγορές όπου σημαντικό ρόλο έχουν οι διαδικασίες οικολογικής παραγωγής.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό πλεονέκτημα είναι η συμμετοχή και η εκπαίδευση των εργαζομένων που ενισχύει το ηθικό τους και βοηθά στην καλύτερη εφαρμογή του συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η καλύτερη επικοινωνία εντός της εταιρείας/οργανισμού μπορεί να βελτιώσει το περιβάλλον εργασίας και να δώσει κίνητρα στους εργαζομένους για αποδοτικότερη εργασία.
Εν μέσω της οικονομικής κρίσης, η ορθή εφαρμογή του συστήματος οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την οικονομική κατάσταση, να ελαχιστοποιήσει τη σπατάλη πόρων, να βελτιώσει την εικόνα της εταιρείας/οργανισμού με απώτερο στόχο να της/του προσθέσει αξία και να της/του δώσει ώθηση για το μέλλον.
Χρυσταλλένη Παπαδοπούλου
Επικεφαλής Επιθεωρητής
Κυπριακή Εταιρεία Πιστοποίησης
